Geuzen en Martelarenroute

Beschrijving

Na de inname van Den Briel op 1 april 1572 kreeg de opstand steeds meer voet aan de grond in de Noordelijke Nederlanden. Toen de geuzenvloot op 26 en 27 juni Gorcum innam, werden alle Rooms-Katholieke geestelijken gevangengenomen. Omdat ze weigerden hun geloof af te zweren werden ze per vrachtschuit naar Brielle vervoerd, waar Lumey hen bij aankomst opwachtte. Uiteindelijk werden ze op 9 juli in een turfschuur net buiten Brielle opgehangen aan de balken. In 1675 verklaarde de paus de Martelaren van Gorcum zalig en in 1867 heilig.

In de 19e eeuw hebben katholieken de grond gekocht en een houten kapel gebouwd bij het martelveld. Later is er een grote stenen kerk gezet, de huidige Bedevaartskerk. Op het martelveld zijn met een betonnen rand de omtrekken van de turfschuur aangegeven. In de kerk staat een reliekschrijn, een rijk bewerkte kast van metaal met beenderen van de heilig verklaarde monniken. Het hele jaar door, en speciaal op 9 juli, gaan vele katholieken naar Brielle op bedevaart om de martelaren te gedenken en gesterkt te worden in het geloof. 

Voor de Geuzen en Martelarenroute is een spoor door de stad ontwikkeld rond het thema vrijheid.  Op regelmatige afstand van elkaar zijn tegels in het straatoppervlak aangebracht die quotes bevatten van bekende personages. Ze vinden hun oorsprong in alle tijden, daardoor wordt een verbinding gelegd tussen toen en nu. De tegels vormen gezamenlijk een route die het 1 april monument verbindt met de Bedevaartskerk. Omdat de tegels ook op zichzelf betekenis hebben is het niet noodzakelijk de route te volgen om te begrijpen waar het over gaat.

Het spoor eindigt bij de Bedevaartskerk. Geïnspireerd door de bloemen die op het graf van de geestelijken groeiden en die, vanwege het feit dat ze na het plukken doorgroeiden, één van de aanleidingen zijn voor hun heiligverklaring worden de namen van de martelaren vereeuwigd op 19 plantenstaken die in de tuin van de kerk zijn geplaatst. Een lange bank, uit hetzelfde materiaal als de staken, bevat een algemeen tekst over de gebeurtenis. De opstelling is ook toegankelijk op momenten dat de kerk gesloten is.