Paardenmarkt Heenvliet

Elke plaats op Voorne-Putten heeft zo z’n evenement waar het bekend om staat. Sommige zijn relatief nieuw, andere wortelen diep in het lokale verleden. De paardenmarkt in Heenvliet is zo’n traditie die de eeuwen heeft doorstaan.

Marktrecht
Het verwerven van rechten en privileges leek vroeger wel een strategisch spelletje; dorpen wedijverden onderling om de gunst van de heer en probeerden met geld en diensten in het gevlij te komen. De heer was daarna vaak geneigd een wederdienst te verlenen. Met het recht om bepaalde belastingen of tol te heffen, plaatselijk recht te spreken, een markt te organiseren of zichzelf te verdedigen kon een dorp zich onderscheiden van de omgeving. Als er voldoende rechten waren verzameld kon een dorp tenslotte de hoofdprijs incasseren, de status van stad.

Heenvliet was aardig op weg om stad te worden, maar kreeg het net niet voor elkaar. Het dorp kreeg in 1469 van hun heer Adriaan van Kruyningen een uitgebreid pakket aan marktrechten. Er werd bepaald dat er elke zaterdag een weekmarkt en elke meimaand een achtdaagse jaarmarkt gehouden mochten worden. Onderdeel van de jaarmarkt was een paardenmarkt, die plaats moest vinden tussen de laatste zaterdag van mei tot uiterlijk één juni.

Ruim twee eeuwen later kreeg de paardenmarkt een zelfstandige status. Op 22 februari 1687 verleenden de Staten van Holland toestemming om een jaarlijkse paardenmarkt te houden, die sindsdien op de derde zaterdag in mei plaatsvond.

Paardenmarkt
Eeuwenlang trok de markt vele bezoekers van heinde en verre: boeren die een sterk trekpaard zochten of burgers die een geschikt paard wilden aanschaffen om voor de koets te spannen. Daarbij waren handelaren van ver weg meer dan welkom: die brachten immers exemplaren met vers bloed en goede eigenschappen waarmee lokale boeren weer verder konden fokken. De paardenmarkt werd daarom in de wijde omtrek aangekondigd, in almanakken en via krantenadvertenties in regio’s elders in het land. Om de aantrekkelijkheid te verhogen, stelde Heenvliet prijzen in het vooruitzicht, in 1743 bijvoorbeeld een zilveren zweep voor ‘de besten hartdraver’, een zilveren roskam voor ‘die de meeste fraeyste paerden ter Markt brengt’ en een zilveren manenkam voor degene die de meeste paarden koopt. Tot ver in de twintigste eeuw trok de markt duizenden bezoekers, die de honderden paarden van handelaren kwamen bekijken – of plezier zochten op de kermis of in de cafés.



 

Herwaardering
Oude tradities zijn echter kwetsbaar en ook het voortbestaan van de paardenmarkt stond in de jaren zestig op het spel toen de belangstelling snel afnam. Door de opkomst van auto’s en de voortgaande mechanisering van de landbouw was er minder interesse in paarden. In mei 1966 werden er slechts tien paarden op de markt gebracht en de kermis bestond uit slechts vijf attracties.

Op 15 september 1966 werd door enkele Heenvlieters de “Vereniging tot instandhouding van de Paardenmarkt Heenvliet” opgericht. De paardenmarkt werd voortaan op pinkstermaandag gehouden, met de dagen diverse activiteiten als ruiterdemonstraties, een kunstmarkt en een kermis met vertier voor jong- en oud. Dankzij de inzet van tal van vrijwilligers is een eeuwenoude traditie met succes nieuw leven ingeblazen en trekt de paardenmarkt weer als vanouds vele duizenden bezoekers van heinde en verre. Dit jaar alweer voor de 333^e keer.