Op 1 april verloor Alva zijn Bril (Brielle)

In Brielle wordt de geschiedenis van 1 april 1572 ieder jaar op de basisschool vertelt en belangrijker nog nagespeeld door de enthousiaste bevolking in de vestingstad Brielle. Maar hoe ging deze geschiedenis ook alweer? Wie was Alva? Waarom is dit zo’n belangrijke datum geworden in de Nederlandse geschiedenis?
Als inwoner van Brielle weet ik dit uiteraard en ik loop zelf ook op 1 april verkleed in Middeleeuwse kledij rond, maar hierbij het verhaal volgens de overlevering. De beknopte versie.

De tiende penning
Brielle lag in de zestiende eeuw in de Lage Landen en werd geregeerd door de Spaanse Vorst Philips II met als landvoogd de Hertog van Alva. Den Briel was door de ligging aan de monding van de Maas van strategisch belang en de mannelijke bevolking verdiende de kost met ambachten en een beetje in de handel en de visserij. De stad was grotendeels ommuurd. De adel en de bevolking morde onder het bewind van Philips II. Hij was te katholiek en leurde voortdurend om geld. Het invoeren van een belasting, de zogenaamde Tiende Penning, viel niet goed. Prins Willem van Oranje kwam in opstand bracht een huurleger op de been, de Watergeuzen vormden zijn ‘marine’ (varende opstandelingen). Op 31 maart 1572 was het guur weer. Het stormde. De vloot van de Watergeuzen, 26 schepen onder leiding van geuzenbevelhebber Lumey, werd door de noordwestenwind richting Maasmond gedreven en ging voor Den Briel voor anker. De Brielse veerman Coppelstock roeide erlangs en ging aan boord voor een gesprek met Blois van Treslong, een Briellenaar en watergeus. De veerman vertelde dat er maar weinig Spaanse soldaten in de stad waren en hem werd gevraagd de burgemeester te sommeren de stad aan de watergeuzen over te geven.

Koekebakker
Burgemeester Koekebakker en het stadsbestuur weigerden eerst, omdat de geuzen berucht waren om hun plunderingen en andere wandaden. Daarop bestormden de geuzen ‘In naam van Oranje’ de Noordpoort en rammeiden deze met een scheepsmast. Ze rekenden snel af met de Spanjaarden en kregen de stad in handen. Zo werd Den Briel de eerste stad in handen van de opstandelingen en voert met trots de lijfspreuk Libertatis Primitiae, eersteling der vrijheid. De inname van Den Briel werd hierdoor één van de bekendste gebeurtenissen van de Tachtigjarige Oorlog en vaderlandse geschiedenis van Nederland.

Wil je zelf een keer het 1 aprilfeest bijwonen? Kijk dan hier.